"Ch" piszemy:
1. Gdy wymienia się na sz, np.:
mucha - muszka
poducha - poduszka
trochę - troszkę
2. Zawsze na końcu wyrazów, np.: dwóch, trzech, orzech, zuch, bluzkach
Wyjątek: druh
3. Po spółgłosce "s", np.: schody, schemat, schab, schludny, schodzić, schabowy,
4. W wyrazach niewymiennych, których pisownię należy zapamiętać, np. np.: chmura, choroba, chuligan,
"H" piszemy:
1. Gdy wymienia się na g, ż, z, np.:
druh - drużyna
wahać się - waga
błahy - błazen
2. W wyrazach obcego pochodzenia rozpoczynających się cząstkami hipo-, helio -, hydro-, hiper-,hemo-
np.: hipokryta, heliocentryczny, hydrolog, hipermarket, hemoglobina
3. Po spółgłosce z, np.: zhebować, zhańbić
4. W wyrazach niewymiennych, np.: handel, hamulec, hak, hałas, harmider, herbata
Ach, to ,,ch”!
CH PISZEMY WTEDY , GDY CH WYMIENIA SIĘ NA SZ.
Skakał z duszkiem duch po daszkach,
zza kominów strasząc Staszka!
Nagle Stach wbiegł siup! na dach
i zajęczał, że aż strach!
tyci duszek z małym brzuszkiem
cały okrył się kożuszkiem,
wielki duch z pękatym brzuchem
opatulił się kożuchem,
po czym gdzieś się w kącie zaszył.
I kto kogo tu przestraszył?
PAMIĘTAJCIE TAKŻE, ŻE CH NA KOŃCU PISZE SIĘ,
lecz wie o tym każdy zuch,
ze wyjątkiem jest tu druh.
Pewien Roch miał walizeczkę,
na kółeczkach i w krateczkę.
Roch ją bardzo, bardzo lubił,
aż tu bach! trach! i ją zgubił!
Szukał walizeczki w bankach,
w parkach, w bramach, na przystankach,
w kamienicach, na ulicach
i na dworcach, i w piwnicach…
W końcu, po godzinach trzech,
westchnął cicho: – Ech! To pech!
Potem, smucąc się troszeczkę,
kupił nową walizeczkę,
po czym buch! zjadł miskę kluch,
bo Roch to był zuch za dwóch!
Małgorzata Strzałkowska